کشتی نجات، عاشقانت را دریاب/ در پشت صحنه رادیو اربعین چه می‌گذرد؟

صدای محمد کریم خانی شنیده می شود که نوحه « مستان؛ همه افتاده و ساقی نمانده، یک گل برای باغبان؛ باقی نمانده،صحرا؛ همه گلگون شده… ، را» می‌خواند. همین طور تیکه‌هایی از مداحی‌های مختلف شنیده می‌شود، این بار صدای حسین ستوده است که شنیده می‌شود «نوحه آوازت دنیا رو گرفت ای دنیای بچگیام،پر کردی روز و شبمو… از فکرت بیرون نمیام!حسین تو قلبم داره ریشه…حسـین که تکراری نمیشه! حسین اون عشق موندگاره... حسین کی تنهامون میذاره…

آن‌گاه رضا کاشفی پر از احساس می‌گوید: ای پناه همه، سلام پسر فاطمه، سلام تشنه کوثر؛ ولای تو ام، مشتی از خاک کربلای توام ،کربلا را تو قسمتم کردی، هر که هستم تو دعوتم کردی، سائلم، سائل قدیم توام ، زائرم ، زائر حریم تو ام .

با اشاره دست امیرحسین ثقفی (تهیه کننده) رضا کاشفی پرشورتر از لحظه قبل می‌گوید: السلام علیک یا ابا عبدالله . ذآن قدر پر از طمانینه کاشفی به اربابمان امام حسین سلام می کند که ناخودآگاه دست ادب بر سینه می‌گذارم و زیر لب زمزمه می‌کنم: «سلام می‌دهم از این استودیو اینجا که 10 سالی‌است پناهگاه زائران است، سمت حرم چه می‌شود که بیایم منم قدم به قدم؟ یک اربـعین طلبیدن برای تو سهل است؛ حرم نرفته بمیرم برای من سخت است.

امیدوارم پیاده‌روی اربعین، روزی‌ام شود

در فرصتی که ایجاد می‌شود، رضا کاشفی گوینده رادیو اربعین می‌گوید: این افتخار را داشتم که از زمان آغاز به کار رادیو اربعین، مجری و گوینده رادیو اربعین بودم.برنامه افتتاحیه اولین سال خاطرم هست که من مجری رادیو اربعین بودم و هنگامی که این کار شروع شد و هنوزم این افتخار را دارم که کنار مخاطبان خوب رادیو اربعین باشم.

او ادامه می‌دهد: پیاده‌روی اربعین هنوز قسمتم نشده، امیدوارم که روزی‌ام بشود به زودی بروم.

اجرا در رادیو اربعین خاطره است

کاشفی می‌گوید: اجرا در رادیو اربعین هر روز و هر لحظه‌اش خاطره است. با مردمی ارتباط داری که یا در حال سفر به کربلا هستند، از کشور عراق پیام می‌دهند که نایب الزیاره هستیم یا آن‌هایی که به هر دلیلی نتوانستند بروند و التماس دعا دارند، واقعاً فضای خیلی خاصی است و هر لحظه‌اش خاطره‌انگیز است.

اجرایی همراه با دانش و تخصص

او تصریح می‌کند: در مورد برنامه‌های رادیو اربعین کار گویندگی و اجرا بدون دانش و تخصص نمی‌شود، همه دوستانی که در شبکه‌های مختلف کار می‌کنند، حتماً دانش و تخصص لازم را دارند، اما آن چیزی که در همه برنامه‌ها و از جمله برنامه‌های رادیو اربعین به نظرم بیشتر به کمک گوینده می‌آید، تجربه است. هرچه شما تجربه آتان در ارتباط با مخاطب بالاتر باشد، یا در شرایط خاص اینکه چطور آن ارتباط را حفظ بکنید و اجرا بکنید، آن تجربه خیلی کمک می‌کند که اجرای بهتری داشته باشید.

پیام‌های مردم را می‌خوانم

من خودم سعی کردم در اجراهایی که در رادیو اربعین و شبکه‌های دیگر دارم، اولین موضوع این است آن شعر و متنی که قرار است خوانده بشود را سعی می‌کنم اشعاری باشد که مردم به خوبی با او ارتباط برقرار می‌کنند چون فضا، فضایی احساسی است و نکته دوم اینکه بسیاری از شنونده‌های رادیو اربعین مشکلی دارند، التماس دعا دارند و یا آن‌هایی که نتوانسته‌اند بروند، وقتی پیام می‌دهند از زائران اربعین حسینی التماس دعا دارند.

پیام‌شان خوانده بشود، اسم‌شان خوانده بشود، سعی می‌کنم تا جایی که در برنامه فرصت بشود، پیام‌های مردم را بخوانم اگر جایی مشکلی داشتند، مورد خاصی بوده التماس دعا داشتند. این موارد را مطرح کنم، دوستانی که با رادیو اربعین همراه هستند، وقتی که اسم‌شان خوانده می‌شود، اگر گرفتاری، مشکلی و یا مریضی دارند وقتی اسم‌شان برده می‌شود، خب خیلی خوشحال می‌شوند و دیگران هم دعا می‌کنند برای سلامتی و حل آن مشکل و خیلی اثرگذار است.

شأن برنامه‌سازی حفظ شود

به نظرمن مهمترین ویژگی شاخص برنامه‌های اربعینی مهمترین موضوعی که چه تهیه‌کننده و گوینده حواس‌شان به آنها باشد؛ اینکه شأن برنامه‌سازی برای حضرت سیدالشهداء(ع) حفظ شود در کارهایی که پخش می‌شود، گوینده در اشعاری که انتخاب می‌کند، متنی که انتخاب می‌کند نوع ارتباطی که با مخاطب دارد، چون به هر حال رادیویی خاص است و مخاطب خاص دارد و به نظرم خیلی مهم است که شأن مجلس حضرت اباعبدالله را حفظ کنیم. (خیلی التماس دعا دارم از همه مخاطبین رادیو اربعین)

سختی کار هماهنگی

پویا رضایی که سال دومی است هما هنگی برنامه را برعهده دارد می‌گوید: افتخار می‌کنم و می‌بالم به این مهم که اگر نتوانستیم طلبیده شویم اما به هر حال به عنوان جاماندگان به زوار حسینی، مشغول اطلاع‌رسانی هستیم.

رضایی با بیان اینکه در کنار اساتیدی مشغول کسب تجربه هستم ادامه می‌دهد: همیشه آرزویم بوده در کنار برنامه‌سازانی همچون امیرحسین ثقفی، رضا شایانی، محمد بخشایش و دوستان دیگر کار کنم.

او به سختی‌های ارتباطات اشاره کرده و می‌گوید: از سختی‌های کار دوستان دیگری مثل بابک شکری هستند که بهتر می‌توانند صحبت کنند، اما نکته‌ای که هست هماهنگی معمولاً کاری است که خط مقدم برنامه‌سازی محسوب می‌شود.مثلاً در شبکه‌ای مثل رادیو اربعین.که ارتباط با شخصیت‌های نظام سعی می‌کند داشته باشد، اگر موفقیتی کسب شود، قطعاً این ماندگار خواهد ماند در آرشیو صوتی رادیو اربعین و در کنار آن سختی‌ها و مشقت‌هایی هم دارد؛ به طور مثال اگر میهمانی به هر دلیل جلسه فوری برایش پیش آید به دلیل دغدغه‌هایی که دارند، جلساتی که در ستاد مختلف اربعین هست، نتوانند آن موعدی که قول دادند، برسند طبیعی هم هست. اولین مشکلی که پیش می‌آید پیدا کردن جایگزین برای آن میهمان است که به هر حال آنتن نباید خالی بماند، مردم باید مطلع شوند. با وجودی که برنامه‌های زنده هم افزایش پیدا کرده امسال خدا را شکر این سختی کار هماهنگی بیشتر شده است.

خدمت رسانی به زائران

امیرحسین ثقفی تهیه‌کننده برنامه «کشتی نجات» رادیو اربعین که تقریباً 10 سال است که تهیه برنامه‌های مختلفی را در این رادیو برعهده دارد می‌گوید: این برنامه از ساعت 16 تا 18 پخش می‌شود.

او ادامه می‌دهد: زمانی که پیک سفرها به سمت مرز و حرکت به سمت کربلا بود، اطلاع‌رسانی مثل مابقی برنامه‌ها انجام می‌شد. منتها از زمانی که پیک سفر کمتر شد مردم از نظر گذرنامه، از نظر کارت پایان خدمت، مباحث دیگر مشکلات رفع شد؛ سؤال‌های مخاطبان کمتر شد بیشتر در این فضا اختصاص دادیم به مداحی‌های درخواستی شنونده‌ها. یعنی در این بخش مردم تماس می‌گیرند یا پیامک می‌زنند، مداحی‌هایی که مدنظرشان است، دلشان می‌خواهد در مسیر بشنوند، موج رادیو اربعین در طول مسیر قابل دریافت است در عراق قابل دریافت است، علاوه بر اینکه از ایرانصدا می‌‌توان شنید.

او ادامه می‌دهد: خدمات‌رسانی به زائران پیش از مرز و بعد از مرز هم جزء مسئله‌های دیگر زائران است. تجربه ما نشان می‌دهد پناه و مرجع مردم برای مشکلات‌شان رادیو اربعین است؛ چون موثق‌ترین و به لحظه‌ترین خبر‌ها را پیگیری و اطلاع‌رسانی می‌کند. هر جایی هم مردم مشکل داشته باشند، از طریق پیامک یا تلفن با ما تماس می‌گیرند و ما بلافاصله از کمیته تخصصی ذی‌ربط یا مسئولین پیگیری و اطلاع‌رسانی می‌کنیم. راه ارتباطی شماره 162 شماره سازمان صداوسیما یا شماره پیامک رادیو اربعین یعنی 30000955 برای مطالبه زائران از مشکلات مربوط به اربعین است.

تهیه‌کننده برنامه «کشتی نجات» رادیو اربعین می گوید: تجربه ما نشان می‌دهد پناه و مرجع مردم برای مشکلاتشان رادیو اربعین است؛ چون موثق‌ترین و به لحظه‌ترین خبر‌ها را پیگیری می‌کند.

پخش مداحی‌های متنوع

ثقفی ادامه می‌دهد: سعی می‌کنیم از همه دوستان مداح، مداحی پخش کنیم.که هم تنوع بشود و هم اینکه همه‌گونه سلیقه‌ای وجود دارد؛ خیلی‌ها هستند که درخواست مداحی آذری دارند، مداحی عربی می‌خواهند از حاج محمود کریمی در خواست داریم. مهدی رسولی به خصوص زنجانی‌ها، از حسین طاهری که این روزها فوق‌العاده کولاک کردند، از میثم مطیعی درخواست داریم و از یک مقدار قدیمی‌ترها از آقایان خلج، کوثری و سلیم موذن‌زاده هم درخواست زیاد است. به ترتیب و فواصل سعی می‌کنیم این مداحی‌ها را پخش کنیم که همه سلایق را در بربگیرد.

ما سعی می‌کنیم بیشتر مداحی‌های پیر غلامان، مداحی‌هایی که به لحظه اتفاق می‌افتد یا ممکن است تلفنی شود فضای خاصی ایجاد شود که بر اساس آن مداحی برای پخش انتخاب شود.

ارتباطی صمیمی و صریح با مخاطب

ثقفی با اشاره به نیاز مخاطبان می‌گوید: تجربه نشان داده چیزی که مخاطب می‌خواهد، بیان و لحن راحت، صمیمی و اینکه شرایط او را درک کنیم. چه آن‌هایی که جا مانده‌اند، چه آن‌هایی که در مسیرند فقط کافی است که با حال و هوای اربعینی‌ها همراه شویم.فضایی که از رادیو اربعین انتظار دارند را ما برایشان ایجاد کنیم. برای اینکه بتوانند بیشترین استفاده و لذت را از رادیو اربعین ببرند.

او ادامه می‌دهد: ما خیلی صمیمی و صریح با مخاطبان گفت‌وگو می‌کنیم. این اتفاقی است که در رادیو اربعین رخ می‌دهد و همیشه مخاطبان رادیو بیشتر از سال گذشته شده‌اند.

ثقفی می‌گوید: 10 سال است که در ایام اربعین در این شبکه رادیویی به زائران خدمت‌رسانی می‌کنیم اما دلم خیلی می‌خواهد که منم سفری به کربلا داشته باشم.

ایجاد شور و شعور

او به تأثیر این رادیو در خیل عظیم مخاطبان به راهپیمایی اربعین اشاره کرده و می‌گوید: شما دارید می‌روید کربلا، در آن شرایطی که مسافری، خستگی و اتفاقات دیگر وجود دارد، نوایی را بیشتر می‌پسندی که همراهت باشد. چون شبکه‌های دیگر به صورت روتین مشغول فعالیت‌اند، خبر و پیگیری مطالبات و هر شبکه تخصصی که به مباحث خاص خودشان می‌پردازند. در این فضا نیاز است که شبکه‌ای همراه شود همراه با کسانی که عازم این سفرند هم شوری ایجاد شود که کمتر احساس خستگی کنند، هم اطلاعات موردنظر و مورد نیازشان را به ایشان بدهد هم اینکه همراه آن شور، شعوری هم ایجاد کند.

تهیه‌کننده برنامه خاطرنشان می‌کند: امسال تأکید معاونت صدا بر این بود که ما روی سخنرانی‌ها بیشتر تأکید کنیم، یعنی تبیین بیشتری در رادیو اربعین داشته باشیم. قاعدتاً نیاز این مهم احساس می‌شد، بعد از یک‌سال از آغاز این راهپیمایی رادیو اربعین شکل گرفت و از آن روز تا به امروز، سرو شکل خودش را دارد و هر سال هم بیشتر مخاطب دارد . تا یادم نرفته بگویم مصطفی طالبیان ارتباطات این برنامه را برعهده دارد.