روایت یك مستندساز از اربعین

احمد جان‌میرزایی كارگردان و مستندساز كه تجربه ساخت دو مستند «پیاده تا بهشت» و «منزلگاه چهارده52» را درباره راهپیمایی اربعین در كارنامه كاری خود دارد، در گفت‌وگو با ایسنا بیان كرد: با توجه به شرایطی كه حدود دو سال است پاندمی ویروس كرونا به وجود آورده متاسفانه نتوانسته‎‌ام در این مدت به راهپیمایی اربعین بروم اما تمام تلاش خود را كرده‌ام تا با تولید مستندها این دلتنگی را جبران كنم.

او ادامه داد: ما افراد زیادی را می‌بینیم كه دور از مسیر كربلا و نجف هستند اما كاری كه انجام می‌دهند تفاوتی با زیارت كربلا ندارد. مثل فعالیت‌ها و خدماتی كه كادر درمان این روزها انجام می‌دهند. درواقع همانطور كه در هر دو مستندها سعی كردم نشان دهم راهپیمایی اربعین حركت به سمت عدل و عدالت، صلح و مودت است و این موضوع به وفور در طول به مسیر به چشم می‌خورد.

جان‌میرازیی اضافه كرد: اربعین یك موضوع بسیار گسترده است و می‌توان از دل آن هزاران ایده برای ساخت فیلم و مستند استخراج كرد. اما نكته اصلی اینجاست كه اربعین فقط موضوع كشور ما نیست بلكه علاوه بر جهان اسلام این یك واقعه جهان شمول است و افراد غیرمسلمان زیادی در ایام راهپیمایی اربعین حضور پیدا می‌كنند و از دریچه نگاه خودشان به این موضوع می‌پردازند.

این مستندساز با تاكید بر اینكه بیشتر تولیدات آثاری با موضوع اربعین امام حسین(ع) دلی و قلبی ساخته می‌شوند بیان كرد: اكثر كارهایی كه در حوزه اربعین تولید و پخش می‌شود به سفارش هیچ شبكه، ارگان و نهادی نیست و فیلمسازها بر اساس علاقه شخصی و احساس وظیفه به این ماجرا ورود می‌كنند. من در نظر داشتم كه در نهایت كارم را هدیه كنم و هیچ درخواستی هم در قبال پخش این مستند نداشتم.

وی درباره چالش‌های تولید این گونه مستندها گفت: موانع تولید این گونه مستندها و ماجراهای اداری بسیاری در راه ساخت آنها وجود دارد. درواقع شما با ورود به مسیر راهپیمایی اربعین دیگر یك زائر معمولی نیستید و علاوه بر اینكه پروسه گرفتن مجوز و رد شدن و چك شدن توسط ماموران امنیتی و گرفتن مجوزها خود كار پیچیده و سختی است باید به بودجه مالی آن نیز فكر كرده، آن را تامین كنید.

این مستندساز درباره ایده ساخت فیلم‌هایش بیان كرد: در مستند «منزلگاه چهارده52» به موضوع تاریخی راهپیمایی اربعین پرداختم در واقع یك سوال محوری داشتیم. اینكه چرا بعد از این همه تلاشی كه در سال‌ها و دوره‌های مختلف برای بستن این مسیر انجام شد، هیچ كدام اثر بخش نبوده بلكه این راهپیمایی گسترده‌تر هم شد. به لحاظ ساختاری من در مستند دوم هم در حال همراهی یكی از رزمندگان جنگ هستم و دوربین ناظر بر مسیر حركت او است. در مسیر وقتی به موكب‌های مختلفی وارد می‌شویم آنها از فجایع و كارهایی كه صدام بر سر آنها آورده است و بلاهایی كه متحمل شده‌اند تعریف می‌كنند. و نكته جالب برای ما این بود كه بدون برنامه‌ریزی ما و پرسیدن سوالی از طرف تیم مستندسازی، منزل به منزل كه جلو می‌رفتیم از زبان موكب‌داران وقایع 61 هجری تا امروز روایت شد.

او افزود: اولین موكبی كه وارد شدیم در حومه شهر نجف بود، موكب‌دار بدون صحبت‌قبلی ما شروع به صحبت كرد و از حضرت آدم و نوح آغاز و تا ماجراهای 61 هجری جلو می‌آید و درواقع بخشی از ذهنیت ما برای ساخت این مستند به طور پیش‌بینی نشده و بر اساس خواست كارگردان اصلی كار و بدون پرسیدن سوالی از طرف ما شكل گرفت و وقتی به كربلا می‌رسیم، در محل اوج خواسته‌های زائرین به بحث ظهور امام زمان(عج) می‌پردازیم.

جان میرزایی فارغ التحصیل رشته كارگردانی سینما از دانشگاه هنر است. از جمله آثار این مستندساز می‌توان به «در خلوت خدا» (سفرنامه حج)، «زائر» (سفرنامه كربلا)، «غزل» (راجع به جانبازان)، «شرح هجران» (سوگنامه امام) و آثار مستند و خبری، راجع به جنگ اشاره كرد.

https://zil.ink/radioarbaeen