راهكارهای حقوقی پیگیری ترور سردار سلیمانی به روایت عضو حقوقدان شورای نگهبان

به گزارش ایسنا به نقل از شورای نگهبان، عباسعلی كدخدایی عضو حقوقدان و رئیس پژوهشكده شورای نگهبان در نشست تخصصی مدافعان حقیقی حقوق بشر با موضوع بررسی ابعاد حقوقی، منطقه‌ای و بین المللی ترور شهید قاسم سلیمانی كه با حضور كارشنان و اساتید علم حقوق در مشهد برگزار شد، شركت كرد.

كدخدایی در این نشست با اشاره به ویژگی‌های شخصیتی حاج قاسم سلیمانی گفت: این شهید هم مخلص بود و هم یكی از مجاهدان راه خدا بود.

وی افزود: شهیدی كه از ابتدای انقلاب در جهت حراست و پاسداری از نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران پیشگام بود و در هشت سال دفاع مقدس خوش درخشید و همچنان تا زمان شهادت پاسداری از حریم ولایت و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران را ادامه داد.

وی با اشاره به تلاش‌های شبانه روزی شهید سلیمانی در خنثی‌سازی توطئه‌های استكبار جهانی گفت: امنیت امروز كشورمان و همچنین پایان حكومت داعش در عراق و سوریه حاصل مجاهدت‌های این شهید بزرگوار است.

رئیس پژوهشكده شورای نگهبان افزود: دشمنان خیال كرده‌اند با شهادت این عزیز به زعم خودشان نور شهید عزیز را خاموش كرده‌اند، غافل از این كه نور الهی خاموش شدنی نیست.

كدخدایی با بیان اینكه شهید حاج قاسم سلیمانی یك حیات پربركت داشت كه تمام مردم اعم از ایران و منطقه از وجود پربركت آن بهره‌مند شدند، گفت: شهید حاج قاسم سلیمانی با شهادت خود راه جدیدی را پیش رو ملت‌های منطقه باز و مكتب شهید سلیمانی را پی‌ریزی كرد، مكتبی كه در تعابیر اسلامی همچنان ادامه‌دار خواهد بود و چراغ آن خاموش نخواهد شد.

وی ادامه داد: ان شاءالله جوانان ما و مردم چه در ایران و چه در خارج از ایران همچنان ادامه دهنده راه این شهید عزیز خواهند بود.

این استاد حقوق بین الملل دانشگاه تهران كه در جمع مدیران ارشد قضایی و مدیران كل استان و جمعی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی و شورای شهر سخنرانی می‌كرد با اشاره به اینكه عمده حاضرین از حقوقدانان كشور هستند، گفت: بحث ترور شهید حاج قاسم سلیمانی را از چند جهت می‌توان مورد رسیدگی و پیگیری قرار داد، فارغ از اینكه گاهی از اوقات در رسانه‌ها مطالب با دقت لازم مطرح نشود ولی چون دوستان غالباً حقوقدان هستند و در حوزه‌های حقوقی تخصص دارند، نكات حقوقی را در این زمینه عرض می‌كنم.

كدخدایی ادامه داد: اقدام جنایتكارانه استكبار جهانی در شهادت سردار دلها و همراهان عزیز او ابومهدی المهندس و بقیه یاران ایشان قطعاً یك جنایت جنگی و یك ترور دولتی است كه هیچ شك و شبهه‌ای در آن نیست.

وی با اشاره به قبول مسئولیت این جنایت توسط سردمداران آمریكا گفت: آنها این جنایت را بنام خودشان ثبت كرده‌اند، بنابراین در بحث انتساب عمل به جرم هیچ تردید و شبهه‌ای نیست.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در ادامه با اشاره به اقدامات دستگاه‌های مختلف و رئیس قوه قضائیه و رئیس جمهور در پیگیری پرونده ترور حاج قاسم سلیمانی گفت: این اقدامات جای تشكر دارد و روسای قوا در این موضوع مصمّم هستند.

وی با بیان اینكه معمولاً در اینگونه جرائمی كه اتفاق می‌افتد چند حالت وجود دارد كه باید با هر كدام از آنها در جای خود بحث شود و ببینیم كه چه راهكار حقوقی داریم، تاكید كرد: نباید پاسخ این جنایت به اقدامات حقوقی محدود شود و به فرمایش مقام معظم رهبری باید انتقام سخت گرفته شود و انتقام سخت در جای خودش بعنوان یك حق متقابل برای جمهوری اسلامی ایران و مردم منطقه محفوظ است كه هرگاه فرصتش فراهم شود این كار انجام می‌شود.

كدخدایی در خصوص جنبه حقوقی این جنایت هم گفت: در باب حقوقی تشریفاتی وجود دارد كه باید ملاحظه شود و یك جنبه حقوقی قضیه یا اصطلاحاً جنبه مدنی مطلب این است است كه آیا مرجعی برای رسیدگی وجود دارد و امكان پذیر است؟ كه البته این بحث از چند جهت قابل بررسی است.

وی ادامه داد: اول اینكه به هرحال شهید حاج قاسم بعنوان تَبَعه جمهوری اسلامی بوده و خسارت عظیمی كه وارد شده است، جمهوری اسلامی ایران برای پیگیری این موضوع مُحِق است و خوشبختانه در این زمینه در یكی دو سال گذشته پیگیری هایی كه انجام شده منجر به تنظیم دادخواستهایی در دوبخش دادخواستهای مردمی و پیگیری از سوی خانواده های شهدای عزیز ما شده است.

این استاد حقوق بین الملل تصریح كرد: مبنای این وضعیت قانون 1392 است كه قبلاً 1377 بود و بعد اصلاح شد كه این قانون به ما حق می‌دهد كه در مقابل اقداماتی كه دولت جنایتكار آمریكا مرتكب می‌شود مراجع ما هم صلاحیت داشته باشند به آن رسیدگی كنند كه در شعبه 55 دادگاه تهران رسیدگی هایی انجام داده و در زمینه‌های مختلف و آرائی هم صادر شده است كه بعنوان یك اقدام متقابل جمهوری اسلامی ایران می‌تواند انجام دهد.

كدخدایی افزود: در حقوق كیفری هم به استناد قانون مجازات اسلامی گفته شده است حتی اگر یك غیرایرانی جرمی علیه ایران انجام دهد قابل تعقیب است، لذا دادگاه های داخلی ما هم صلاحیت دارند در حوزه كیفری اقداماتی را داشته باشند و در مساله شهادت حاج قاسم سلیمانی یك نكته وجود دارد، اینكه آیا بحث مصونیت سران آمریكا از جمله رییس جمهور سابق، امكان نقض حقوقی آن وجود دارد و محاكم جمهوری اسلامی صلاحیت نقض آن را دارند.

وی ادامه داد: در این خصوص خوشبختانه راهكارهایی پیش بینی شده و اخیرا هم برخی نهادهای عراقی تصمیماتی گرفته‌اند كه گشایش خوبی است و امیدواریم در حوزه كیفری دادگاه‌های جمهوری اسلامی بتوانند این مراحل را به اتمام برسانند.

كدخدایی گفت: یك بحث هم بحث تعقیب بین المللی است در حوزه كیفری كه ICC هست كه با توجه به صلاحیتهای خاصی كه از كنوانسیون 1973 دارد، مصونیت نمایندگان هر كشور را لحاظ كرده است و امكان تعقیب آمریكا وجود دارد، اما بنظر می‌رسد در حوزه كیفری سهل الوصول‌تر است و مطالعاتی در این حوزه انجام شده تا پیگرد بین المللی هم داشه باشیم.

وی با اشاره به «اصل تشكیل دادگاه مشترك» به عنوان راهكار آخر گفت: به دلیل اینكه هم محل وقوع جرم در عراق بوده و هم اتباع عراقی در این جنایت به شهادت رسیدند؛ عراق هم ذی‌صلاح است و می‌توان بین عراق و ایران دادگاه مشترك منطقه‌ای تشكیل دهیم.

عضو حقوقدان شورای نگهبان تاكید كرد: پیشنهاداتی در این خصوص در حال مطالعه است كه اگر امكان پذیر بود از این طریق هم اقدامی صورت می‌گیرد، ضمن اینكه دولت عراق و قوه قضائیه عراق هم اقدامات خوبی را انجام داده‌اند، در واقع بعد از كنار رفتن ترامپ جنایتكار قرار بازداشتی برای او صادر و ابلاغ شده است كه اقدام خوبی است و امیدواریم كه ادامه پیدا كند.

عضو حقوقدان شورای نگهبان با اشاره به ظرفیت سازمان بسیج حقوقدانان تاكید كرد: باید از این ظرفیت برای كمك به این موضوع استفاده شود و اگر پیشنهادات و نكاتی دارند به دوستان ما اعلام كنند تا در این جهت اگر فكر جدیدی هست بتواند در كمك كردن به تعقیب كیفری حقوقی و كیفری جنایتكاران آمریكایی موثر باشد و راهنمایی برای كارشناسانی كه در این زمینه كار میكنند باشد.

كدخدایی در ادامه با تاكید بر اینكه نظام جمهوری اسلامی ایران ارزان به دست ما نرسیده است، افزود: آنچه كه مهم است این است كه بدانیم نظام جمهوری اسلامی ایران یك نظام بر حقّی است كه با هدایتها و راهنمایی‌های انسان بزرگی همچون حضرت امام رضوان الله تعالی علیه و با پشتیبانی و حمایت‌های مردم شكل گرفت كه شاهد این حمایت‌ها همین شهدای جنگ تحمیلی هستند كه امروز در محضرشان هستیم.

وی با بیان اینكه شهید سلیمانی انسانی بود كه در خارج از كشور بهتر شناخته شده بود، گفت: او یك فرماندهی بود كه هیچ نظیری نداشت و دشمن به خوبی او را می شناخت و فرماندهی بود كه تجربه 8 سال دفاع مقدس را با خودش به همراه داشت و در طول این سال‌ها به این تجربه اضافه شده بود و همچنان هدایت‌های نظامی كشور را بر عهده داشت.

عضو حقوقدان شورای نگهبان در پایان گفت: ما حَسَب ظاهر سرمایه‌هایی همچون سردار سلیمانی را از دست دادیم كه این موضوع موجب می‌شود كه ما در هرجایی كه هستیم، چه در یك پست اداری یا قضائی و حقوقی یا در پست اجرایی، متوجه باشیم چه هزینه‌ای برای استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران شده است بنابراین باید همه ما از حقوق نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و منافع ملی حمایت كنیم و هر جا كه لازم باشد حضور داشته باشیم كه خدای ناكرده شرمنده شهدای عزیز نباشیم.