كشتی نجات، عاشقانت را دریاب/ در پشت صحنه رادیو اربعین چه می‌گذرد؟

صدای محمد كریم خانی شنیده می شود كه نوحه « مستان؛ همه افتاده و ساقی نمانده، یك گل برای باغبان؛ باقی نمانده،صحرا؛ همه گلگون شده… ، را» می‌خواند. همین طور تیكه‌هایی از مداحی‌های مختلف شنیده می‌شود، این بار صدای حسین ستوده است كه شنیده می‌شود «نوحه آوازت دنیا رو گرفت ای دنیای بچگیام،پر كردی روز و شبمو… از فكرت بیرون نمیام!حسین تو قلبم داره ریشه…حسـین كه تكراری نمیشه! حسین اون عشق موندگاره... حسین كی تنهامون میذاره…

آن‌گاه رضا كاشفی پر از احساس می‌گوید: ای پناه همه، سلام پسر فاطمه، سلام تشنه كوثر؛ ولای تو ام، مشتی از خاك كربلای توام ،كربلا را تو قسمتم كردی، هر كه هستم تو دعوتم كردی، سائلم، سائل قدیم توام ، زائرم ، زائر حریم تو ام .

با اشاره دست امیرحسین ثقفی (تهیه كننده) رضا كاشفی پرشورتر از لحظه قبل می‌گوید: السلام علیك یا ابا عبدالله . ذآن قدر پر از طمانینه كاشفی به اربابمان امام حسین سلام می كند كه ناخودآگاه دست ادب بر سینه می‌گذارم و زیر لب زمزمه می‌كنم: «سلام می‌دهم از این استودیو اینجا كه 10 سالی‌است پناهگاه زائران است، سمت حرم چه می‌شود كه بیایم منم قدم به قدم؟ یك اربـعین طلبیدن برای تو سهل است؛ حرم نرفته بمیرم برای من سخت است.

امیدوارم پیاده‌روی اربعین، روزی‌ام شود

در فرصتی كه ایجاد می‌شود، رضا كاشفی گوینده رادیو اربعین می‌گوید: این افتخار را داشتم كه از زمان آغاز به كار رادیو اربعین، مجری و گوینده رادیو اربعین بودم.برنامه افتتاحیه اولین سال خاطرم هست كه من مجری رادیو اربعین بودم و هنگامی كه این كار شروع شد و هنوزم این افتخار را دارم كه كنار مخاطبان خوب رادیو اربعین باشم.

او ادامه می‌دهد: پیاده‌روی اربعین هنوز قسمتم نشده، امیدوارم كه روزی‌ام بشود به زودی بروم.

اجرا در رادیو اربعین خاطره است

كاشفی می‌گوید: اجرا در رادیو اربعین هر روز و هر لحظه‌اش خاطره است. با مردمی ارتباط داری كه یا در حال سفر به كربلا هستند، از كشور عراق پیام می‌دهند كه نایب الزیاره هستیم یا آن‌هایی كه به هر دلیلی نتوانستند بروند و التماس دعا دارند، واقعاً فضای خیلی خاصی است و هر لحظه‌اش خاطره‌انگیز است.

اجرایی همراه با دانش و تخصص

او تصریح می‌كند: در مورد برنامه‌های رادیو اربعین كار گویندگی و اجرا بدون دانش و تخصص نمی‌شود، همه دوستانی كه در شبكه‌های مختلف كار می‌كنند، حتماً دانش و تخصص لازم را دارند، اما آن چیزی كه در همه برنامه‌ها و از جمله برنامه‌های رادیو اربعین به نظرم بیشتر به كمك گوینده می‌آید، تجربه است. هرچه شما تجربه آتان در ارتباط با مخاطب بالاتر باشد، یا در شرایط خاص اینكه چطور آن ارتباط را حفظ بكنید و اجرا بكنید، آن تجربه خیلی كمك می‌كند كه اجرای بهتری داشته باشید.

پیام‌های مردم را می‌خوانم

من خودم سعی كردم در اجراهایی كه در رادیو اربعین و شبكه‌های دیگر دارم، اولین موضوع این است آن شعر و متنی كه قرار است خوانده بشود را سعی می‌كنم اشعاری باشد كه مردم به خوبی با او ارتباط برقرار می‌كنند چون فضا، فضایی احساسی است و نكته دوم اینكه بسیاری از شنونده‌های رادیو اربعین مشكلی دارند، التماس دعا دارند و یا آن‌هایی كه نتوانسته‌اند بروند، وقتی پیام می‌دهند از زائران اربعین حسینی التماس دعا دارند.

پیام‌شان خوانده بشود، اسم‌شان خوانده بشود، سعی می‌كنم تا جایی كه در برنامه فرصت بشود، پیام‌های مردم را بخوانم اگر جایی مشكلی داشتند، مورد خاصی بوده التماس دعا داشتند. این موارد را مطرح كنم، دوستانی كه با رادیو اربعین همراه هستند، وقتی كه اسم‌شان خوانده می‌شود، اگر گرفتاری، مشكلی و یا مریضی دارند وقتی اسم‌شان برده می‌شود، خب خیلی خوشحال می‌شوند و دیگران هم دعا می‌كنند برای سلامتی و حل آن مشكل و خیلی اثرگذار است.

شأن برنامه‌سازی حفظ شود

به نظرمن مهمترین ویژگی شاخص برنامه‌های اربعینی مهمترین موضوعی كه چه تهیه‌كننده و گوینده حواس‌شان به آنها باشد؛ اینكه شأن برنامه‌سازی برای حضرت سیدالشهداء(ع) حفظ شود در كارهایی كه پخش می‌شود، گوینده در اشعاری كه انتخاب می‌كند، متنی كه انتخاب می‌كند نوع ارتباطی كه با مخاطب دارد، چون به هر حال رادیویی خاص است و مخاطب خاص دارد و به نظرم خیلی مهم است كه شأن مجلس حضرت اباعبدالله را حفظ كنیم. (خیلی التماس دعا دارم از همه مخاطبین رادیو اربعین)

سختی كار هماهنگی

پویا رضایی كه سال دومی است هما هنگی برنامه را برعهده دارد می‌گوید: افتخار می‌كنم و می‌بالم به این مهم كه اگر نتوانستیم طلبیده شویم اما به هر حال به عنوان جاماندگان به زوار حسینی، مشغول اطلاع‌رسانی هستیم.

رضایی با بیان اینكه در كنار اساتیدی مشغول كسب تجربه هستم ادامه می‌دهد: همیشه آرزویم بوده در كنار برنامه‌سازانی همچون امیرحسین ثقفی، رضا شایانی، محمد بخشایش و دوستان دیگر كار كنم.

او به سختی‌های ارتباطات اشاره كرده و می‌گوید: از سختی‌های كار دوستان دیگری مثل بابك شكری هستند كه بهتر می‌توانند صحبت كنند، اما نكته‌ای كه هست هماهنگی معمولاً كاری است كه خط مقدم برنامه‌سازی محسوب می‌شود.مثلاً در شبكه‌ای مثل رادیو اربعین.كه ارتباط با شخصیت‌های نظام سعی می‌كند داشته باشد، اگر موفقیتی كسب شود، قطعاً این ماندگار خواهد ماند در آرشیو صوتی رادیو اربعین و در كنار آن سختی‌ها و مشقت‌هایی هم دارد؛ به طور مثال اگر میهمانی به هر دلیل جلسه فوری برایش پیش آید به دلیل دغدغه‌هایی كه دارند، جلساتی كه در ستاد مختلف اربعین هست، نتوانند آن موعدی كه قول دادند، برسند طبیعی هم هست. اولین مشكلی كه پیش می‌آید پیدا كردن جایگزین برای آن میهمان است كه به هر حال آنتن نباید خالی بماند، مردم باید مطلع شوند. با وجودی كه برنامه‌های زنده هم افزایش پیدا كرده امسال خدا را شكر این سختی كار هماهنگی بیشتر شده است.

خدمت رسانی به زائران

امیرحسین ثقفی تهیه‌كننده برنامه «كشتی نجات» رادیو اربعین كه تقریباً 10 سال است كه تهیه برنامه‌های مختلفی را در این رادیو برعهده دارد می‌گوید: این برنامه از ساعت 16 تا 18 پخش می‌شود.

او ادامه می‌دهد: زمانی كه پیك سفرها به سمت مرز و حركت به سمت كربلا بود، اطلاع‌رسانی مثل مابقی برنامه‌ها انجام می‌شد. منتها از زمانی كه پیك سفر كمتر شد مردم از نظر گذرنامه، از نظر كارت پایان خدمت، مباحث دیگر مشكلات رفع شد؛ سؤال‌های مخاطبان كمتر شد بیشتر در این فضا اختصاص دادیم به مداحی‌های درخواستی شنونده‌ها. یعنی در این بخش مردم تماس می‌گیرند یا پیامك می‌زنند، مداحی‌هایی كه مدنظرشان است، دلشان می‌خواهد در مسیر بشنوند، موج رادیو اربعین در طول مسیر قابل دریافت است در عراق قابل دریافت است، علاوه بر اینكه از ایرانصدا می‌‌توان شنید.

او ادامه می‌دهد: خدمات‌رسانی به زائران پیش از مرز و بعد از مرز هم جزء مسئله‌های دیگر زائران است. تجربه ما نشان می‌دهد پناه و مرجع مردم برای مشكلات‌شان رادیو اربعین است؛ چون موثق‌ترین و به لحظه‌ترین خبر‌ها را پیگیری و اطلاع‌رسانی می‌كند. هر جایی هم مردم مشكل داشته باشند، از طریق پیامك یا تلفن با ما تماس می‌گیرند و ما بلافاصله از كمیته تخصصی ذی‌ربط یا مسئولین پیگیری و اطلاع‌رسانی می‌كنیم. راه ارتباطی شماره 162 شماره سازمان صداوسیما یا شماره پیامك رادیو اربعین یعنی 30000955 برای مطالبه زائران از مشكلات مربوط به اربعین است.

تهیه‌كننده برنامه «كشتی نجات» رادیو اربعین می گوید: تجربه ما نشان می‌دهد پناه و مرجع مردم برای مشكلاتشان رادیو اربعین است؛ چون موثق‌ترین و به لحظه‌ترین خبر‌ها را پیگیری می‌كند.

پخش مداحی‌های متنوع

ثقفی ادامه می‌دهد: سعی می‌كنیم از همه دوستان مداح، مداحی پخش كنیم.كه هم تنوع بشود و هم اینكه همه‌گونه سلیقه‌ای وجود دارد؛ خیلی‌ها هستند كه درخواست مداحی آذری دارند، مداحی عربی می‌خواهند از حاج محمود كریمی در خواست داریم. مهدی رسولی به خصوص زنجانی‌ها، از حسین طاهری كه این روزها فوق‌العاده كولاك كردند، از میثم مطیعی درخواست داریم و از یك مقدار قدیمی‌ترها از آقایان خلج، كوثری و سلیم موذن‌زاده هم درخواست زیاد است. به ترتیب و فواصل سعی می‌كنیم این مداحی‌ها را پخش كنیم كه همه سلایق را در بربگیرد.

ما سعی می‌كنیم بیشتر مداحی‌های پیر غلامان، مداحی‌هایی كه به لحظه اتفاق می‌افتد یا ممكن است تلفنی شود فضای خاصی ایجاد شود كه بر اساس آن مداحی برای پخش انتخاب شود.

ارتباطی صمیمی و صریح با مخاطب

ثقفی با اشاره به نیاز مخاطبان می‌گوید: تجربه نشان داده چیزی كه مخاطب می‌خواهد، بیان و لحن راحت، صمیمی و اینكه شرایط او را درك كنیم. چه آن‌هایی كه جا مانده‌اند، چه آن‌هایی كه در مسیرند فقط كافی است كه با حال و هوای اربعینی‌ها همراه شویم.فضایی كه از رادیو اربعین انتظار دارند را ما برایشان ایجاد كنیم. برای اینكه بتوانند بیشترین استفاده و لذت را از رادیو اربعین ببرند.

او ادامه می‌دهد: ما خیلی صمیمی و صریح با مخاطبان گفت‌وگو می‌كنیم. این اتفاقی است كه در رادیو اربعین رخ می‌دهد و همیشه مخاطبان رادیو بیشتر از سال گذشته شده‌اند.

ثقفی می‌گوید: 10 سال است كه در ایام اربعین در این شبكه رادیویی به زائران خدمت‌رسانی می‌كنیم اما دلم خیلی می‌خواهد كه منم سفری به كربلا داشته باشم.

ایجاد شور و شعور

او به تأثیر این رادیو در خیل عظیم مخاطبان به راهپیمایی اربعین اشاره كرده و می‌گوید: شما دارید می‌روید كربلا، در آن شرایطی كه مسافری، خستگی و اتفاقات دیگر وجود دارد، نوایی را بیشتر می‌پسندی كه همراهت باشد. چون شبكه‌های دیگر به صورت روتین مشغول فعالیت‌اند، خبر و پیگیری مطالبات و هر شبكه تخصصی كه به مباحث خاص خودشان می‌پردازند. در این فضا نیاز است كه شبكه‌ای همراه شود همراه با كسانی كه عازم این سفرند هم شوری ایجاد شود كه كمتر احساس خستگی كنند، هم اطلاعات موردنظر و مورد نیازشان را به ایشان بدهد هم اینكه همراه آن شور، شعوری هم ایجاد كند.

تهیه‌كننده برنامه خاطرنشان می‌كند: امسال تأكید معاونت صدا بر این بود كه ما روی سخنرانی‌ها بیشتر تأكید كنیم، یعنی تبیین بیشتری در رادیو اربعین داشته باشیم. قاعدتاً نیاز این مهم احساس می‌شد، بعد از یك‌سال از آغاز این راهپیمایی رادیو اربعین شكل گرفت و از آن روز تا به امروز، سرو شكل خودش را دارد و هر سال هم بیشتر مخاطب دارد . تا یادم نرفته بگویم مصطفی طالبیان ارتباطات این برنامه را برعهده دارد.