كارشناسان برنامه امواج شبهه معتقدند؛ ضعف بزرگی كه رژیم صهیونیستی با آن روبه روست نگرانی درباره ادامه حمایتهای آمریكا از آنهاست، صهیونیستها با فقدان یك سرزمین برای تصرف مواجهاند.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی رادیو مقاومت؛ برنامه امواج شبهه در گفت و گو با علی ودایه(كارشناس رسانه و مسائل بین الملل)، سیدمحمد بحرینیان(پژوهشگر و وفعال رسانه) و در ارتباط تلفنی با دكتر محمد قادری(كارشناس ارشد رسانه) به موضوع رسانههای بیگانه از ایجاد انحراف در موضوعات اصلی تا مهم جلوه دادن مسائل فرعی پرداخت.
محمود شهیدی-كارشناس مجری: وضعیت پوشش رسانههای بیگانه به خصوص نسبت به تحولات غزه و ارتباط دادن میان سوژه غزه با برخی از سوژههای داخلی ایران كه البته این پیوند بیشتر حالت مفهومی دارد، به عنوان مثال بحث مفهوم انتخاب و انتخابات در ایران و در غزه، پایگاه اجتماعی حماس در غزه و جناحهای مختلف در ایران، همچنین وضعیت اقتصادی و رویكرد اسرائیل و افراط گرایی آن و تلاش برای به حاشیه بردن برخی از آیتمها یا عناصری مانند افراط گرایی در غزه و برجسته سازی مسائلی دیگر در این زمینه است. خط انحراف مخاطب از موضوعات اصلی به مسائل فرعی را چگونه ارزیابی میكنید؟
علی ودایه كارشناس رسانه و مسائل بین الملل در پاسخ به این سوال گفت: باید در ابتدا بازیگران و عوامل متفاوتی كه در جنگ روایتها به موازات جنگ میدان غزه فعالیت میكنند را دسته بندی كنیم در دسته اول رسانههای اسرائیلی كه دارای دو شاخهی رسانههای اپوزیسیون داخل خط اشغالی و رسانههای حامی دولت بنیامین نتانیاهو هستند. رسانههای منتقد از روز ابتدایی طوفان الاقصی و جنگ غزه مدام دولت صهیونیستی را مخاطب قرار میدادند و كبودها و خلاءهای اسرائیلی را برجسته میكردند در واقع مقصر اصلی را شخص نتانیاهو و دولت او میدانستند. اینكه در عملیات طوفان الاقصی ارتش اسرائیل كجا بوده و مناقشه داخلی سرزمین اشغالی در روزنامههایی مانند هاآرتس، جروزالم پست نقش پر رنگی داشتند. از آن سو روزنامه ایی مانند اورشلیم قدس به دنبال تحریك شهرك نشینهای صهیونیستی برای تشدید تخاصم بوده و آنچنان به تندروی در داخل رژیم صهیونیست میپردازند كه روزنامههای منتقد را نیز به همراهی با حماس و مردم فلسطین متهم میكنند.
تاكتیك همراهی رسانههای غرب با مخاطب برای القای افكار خود
وی افزود: پس از رسانههای اسرائیلی باید رسانههای آمریكایی را به عنوان متحد اصلی اسرائیل مورد بررسی قرار داد. رسانههای آمریكایی در ابتدا به دنبال توجیه جنگ غزه بودند و به موازت سفر جو بایدن به سرزمین اشغالی شاهد این بودیم كه رسانههای آمریكایی یك صدا به دنبال توجیه افكار عمومی در راستای ایجاد چتر حمایتی برای شهرك نشینهای صهیونیستی بوده است. اما در ادامه به موازات تعارض یا تضاد منافعی كه بین كاخ سفید و شخص بنیامین اتفاق افتاد، شاهد بودیم كه بعضی از رسانههای بیگانه مانند نیویورك تایمز یا واشنگتن پست اقدام به انتشار گزارشهای افشاگرانه با دو هدف زدند. یك؛ اعمال فشار در راستای سیاستهای كاخ سفید به نخست وزیر اسرائیل و دو؛ ایجاد همراهی با موج اعتراضی بود كه در سرزمین اشغالی، آمریكا و اروپا وجود داشت كه یكی از تاكتیكهای مرسوم تاكتیك همراهی میباشد. بدین معنا كه رسانه آنچه مخاطب میخواهد را میگوید اما در ادامه آن چیزی را به مخاطب القاء میكند كه در اهداف بلند مدت خود دنبال میكند.
آمریكاییها و صهیونیستها به دنبال پارامترهای متفاوت در جنگ رسانهای
این كارشناس اضافه كرد: ذیل این مصادره به مطلوب، رسانههای آمریكایی دنبال سیاست دوكشوری هستند و آن را حافظ امنیت برای شهروندان سرزمین اشغالی و برای مردم فلسطین میدانند. در ده روز اخیر آمریكاییها به دنبال توجیه كشورهای همسو با خود برای حضور در ائتلاف دریای سرخ هستند. آمریكاییها در جنگ رسانهای كه حول محور دریای سرخ دنبال میكنند به دنبال تحریك كشورهای خاور دور نیز هستند كه در این راستا میتوان مشخصا از ژاپن، چین و استرالیا میتوان نام برد.
ودایه همچنین گفت: در كنار آمریكاییها رسانههای منسوب به رژیم صهیونیستی مدام در تلاشاند تا پای ایران را در میان جنگ بكشند این در حالی است كه نمایندگی رسمی ایران در سازمان بین الملل قویاً این موضوع را نفی كرده و مقام معظم رهبری نیز در این خصوص موضع گیری صریحی داشتند. این نشان میدهد كه آمریكاییها و صهیونیستها پارامترهای متفاوتی را در جنگ رسانهای دنبال میكنند.
شكاف پنهان در قلب تل آویو!
وی اظهار داشت: در ادبیات رسانههای غربی و رژیم صهیونیستی از تاكتیك برچسب زنی نیروهای نیابتی استفاده میكنند. در گفتمان رسمی جمهوری اسلامی ایران، ایران هیچ گروه نیابتی در منطقه ندارد وگروههای مقاومت به طور خودمختار رفتار میكنند. نوع بازی اتحادیه اروپایی در این میان كاملا متفاوت است. یورونیوز به عنوان رسانه رسمی اتحادیه اروپایی اگر چه در لفافه از رژیم صهیونیستی دفاع میكند، اما در میان گزارشهای خود و خط خبری در دفاع از حقوق بشر به دنبال كنترل سطح تنش است. دابل استاندارد حقوق بشری اروپاییها در جنگ غزه كاملا مشهود است و قابل انكار نیست، اما نوع رفتار رسانهای آنها با آمریكاییها بسیار متفاوت است و به دلیل تضاد و تعارض منافع دودلی شدیدی میان اروپاییها برای حضور در ائتلاف دریای سرخ وجود دارد و نگران تبعات جنگ و گستره خاورمیانه هستند. آنها به دلیل اینكه درگیر جنگ با اُكراین هستند، دیگر توان پرداخت هزینههای جدید را ندارند. بنابراین؛ سعی میكنند تا در بمباران خبری خود دست به عصا باشند.
وی افزود: آمریكاییها انتظار داشتند كه رسانههایی مانند العربیه در جنگ غزه طرف آنها را بگیرد، اما نوع پرموت كردن و پرداخت خبرها مورد پسند آمریكاییها نبود. یا حتی نوع پرداخت اخبار در الجزیره افشاگری بوده است. اما همچنان برخی از رسانههای منطقه كدگذاری دوكشوری را نیز دنبال میكنند.
بنیامین نتانیاهو همچنان نیازمند حمایت آمریكا و ادامه جنگ است
محمود شهیدی-كارشناس مجری: آیا اكنون ادراك سران رژیم صهیونیستی نسبت به هفتههای اول یا نقش آفرینی ادراك رسانههای فارسی زبان بیگانه تغییری كرده است؟
ودایه در این رابطه گفت: در حال حاضر خط خبری صهیونیستها سكوت اختیار كردهاند. اما جروزالم پست، شب گذشته درگزارشی ابراز نگرانی خود را از تبعات انتقام ایران از اسرائیل كرده بود. ذیل همان دوگانه پوزیسیون سرزمین اشغالی و رسانههای حامی دولت بنیامین نتانیاهو باید به این نكته توجه داشت كه در برخورد با شهادت سردار سیدرضی موسوی این دوگانگی همچنان ادامه دارد.
رسانههای فارسی زبان بیگانه نیز در راستای دستاوردسازی برای رژیم صهیونیستی
وی اضافه كرد: ضعف بزرگی كه رژیم صهیونیستی با آن روبه روست نگرانی درباره ادامه حمایتهای آمریكا از آنهاست كه ذیل جنگ اُكراین آمریكا نیز دغدغههایی با روسیه دارند. بنیامین نتانیاهو همچنان نیازمند حمایت آمریكا و ادامه دادن جنگ و حتی گسترش آن نیز است. چون میداند فردای روز جنگ، غزه باید جوابگوی سیر انتقادات رسانههای داخلی باشد. صهیونیستها با فقدان یك سرزمین برای تصرف مواجه هستند. آنها برای اینكه بتوانند غزه را تصاحب كنند در بلند مدت میبایست همچنان هزینههای گزافی متحمل شوند. خبرهایی از این دست كه تیپ گولانی در تلههای حماس گرفتار شده است توسط رسانههای اپوزیسیون نشر و گسترش پیدا میكند، در كنار رویكرد رژیم صهیونیستی، رویكرد رسمی آنها قابل تحلیل و ارزیابی است. آنها به دنبال دستاوردسازی هستند. رسانههای فارسی زبان بیگانه نیز در راستای دستاوردسازی برای رژیم صهیونیستی هستند.
تلاش رژیم صهیونیستی برای جذب جامعه خاكستری ایران
ودایه با اشاره به پیام انتشار ویدیویی سخنگویان فارسی زبان ارتش رژیم صهیونیستی در شب یلدا گفت: رژیم صهیونیستی در تلاش است تا جامعه خاكستری ایران را مخاطب خود قرار دهند و این یك اتفاق جدیدی به شمار میآید، آنها میخواهند خود را به نوعی دوست مردم ایران قلمداد كنند. رسانههای اپوزیسیون فارسی زبان ذیل دسته بندی ابتدای ما نیز دارای تفاوت رفتاری در انعكاس تحولات غزه و برخورد با موضوعات داخلی ایران هستند.
وی افزود: رسانههای فارسی زبان اپوزیسیون و دكترینی كه با نگاهی كلان به دنبال گیج كردن مخاطبین خود هستند اقدام به برجسته سازی تنشهای درونی جامعه ما بواسطه موضوعاتی كه برای مردم ما ملومس است مانند گرانی میباشند. همچنین شایعه پراكنی كه ذیل آن انجام میشود، مانند پرداختن به موضوع مالیات و یا آن حمله هكری در حال آشفته كردن ذهن مخاطب است كه در كنار آن مشغول بمباران خبری میشود كه نتیجه آن از دست دادن تحلیل مخاطب در خصوص حجم انبوهی از اخبار میشود. آنچكه اكنون در بمباران رسانههای اپوزیسیون شاهد هستیم، تلقین و برجسته سازی نارضایتی از وضعیت اقتصادی، تحریك احساسات و ایجاد موج احساساتی نسبت به موضوعات زرد است. در كنار همه این موضوعات، پیام یلدای منتشر شده عملا به دنبال ایجاد یك ارزش جدید در تقابل با ارزشهای سنتی و قدیمی ماست. در كنار این همه، آنها تلاش میكنند تا برای رژیم صهیونیستی یك دستاورد ایجاد كنند.
تغییر راهبرد رژیم صهیونیستی نسبت به ایران تغییر ادراك است نه در موازنه
محمود شهیدی-كارشناس مجری: به حاشیه راندن متن توسط رسانههای بیگانه در پیوند با ارتباطات داخلی ایران یا انتساب برخی مسائل مانند تروریسم و افراط گرایی ایران را تحلیل بفرمائید:
سیدمحمد بحرینیان پژوهشگر و وفعال رسانه نیز در ادامه این گفت و گو در پاسخ به این سوال عنوان كرد: از حماسه طوفان الاقصی تاكنون 80روز گذشته است. در دو ماه اول خبری از اقدامات خصمانه اسرائیل علیه ملت ایران به صورت مستقیم نبود. به تعبیری به دلیل اینكه در بُعد رسانه و میدان بسیار آسیب دیده بودند، به خود مشغول بودند. اما اكنون 20روزی است كه فرصت این را پیدا كردهاند كه به دیگران مشغول باشند و در عملیات سایبری گنجشك درنده، سامانههای سوخت ما را مختل كردند و چهارم دی ماه نیز در حمله مستقیم سردار سیدرضی موسوی را به شهادت رساندند. مشخصا این بدین معناست كه ما یك تفاوت در راهبرد از سمت رژیم صهیونیستی نسبت به جمهوری اسلامی ایران و منافع آن داریم.
وی افزود: باید مراقب باشیم كه آن را به غلط تحلیل نكنیم. این تغییر راهبرد میتواند، ناشی از تغییر موازنه یا تغییر ادراك باشد كه حتما ناشی از تغییر در موازنه نیست و حتما ناشی از تغییر ادراك است. آنچكه رسانههای خارجی از چهارم دی ماه تا كنون به تبلیغ آن پرداختند، این است كه اسرائیل خود را بازیابی كرده و فرصت این را پیدا كرده كه نه تنها به حریف میدانی خود حماس و فتح غلبه میدانی پیدا كند، بلكه فرصت این را یافته كه با بازیابی خود به پدرخواندهها رسیدگی كند و سروقت حزب الله لبنان و مستقیم به سمت جمهوری اسلامی ایران برود. اگر این سرفصل از تحلیل را بپذیریم در واقع پذیرفتهایم كه رژیم صهیونیستی موازنه را به سود تغییر داده است و بنابراین؛ میتوان گفت كه در این تحلیل تغییر راهبرد اسرائیل در مواجه با جمهوری اسلامی ایران ناشی از تغییر موازنه است. در حالیكه میتوان ثابت كرد كه این اتفاق رخ نداده است. اولین اقدامی كه سران رژیم صهیونیستی در 7اُكتبر انجام دادند، این بود كه اعلام كردند كه یك عملیات سخت و ویرانگر علیه نوار غزه با دو هدف اصلی، نابودی حماس و كوچ اجباری فلسطینیها از شمال نوار غزه شروع خواهیم كرد. اكنون این سوال پیش میآید كه این دو شعار تاكنون محقق شده است؟ و یك نه قطعی پاسخ به این سوال خواهد بود.
مقدمات انتفاضهی سوم در كرانه باختری
بحرینیان بیان كرد: اكنون در روزهای آخر ماه دسامبر قرار داریم كه در تاریخ 18و 20و 22 دسامبر بیش از 10حمله به كرانه باختری صورت گرفت. به این معنا كه اوضاع نوار غزه متفاوت نشده است و حتی در نواره غزه سربازان اسرائیلی توسط نیروهای نظامی نیز به كمین هم افتادهاند. حتی در این چند روز گذشته 14 افسر نظامی هلاك شده داریم. كرانه باختری فعال شده است و به هر حال جبهه مقاومت این توانایی و توفیق را داشته كه جبهه واحد خود را به 5جبهه گسترش دهد. میتوان گفت كه اكنون در كرانه باختری مقدمات انتفاضهی سوم در حال شكل گیری است و جبههی حزب الله لبنان نیز از شمال به عنوان جبههی سوم فعال تر شده و یك سوم توان ارتش اسرائیل را به خود مشغول نگه داشته است و تلفات نیز میگیرد.
وی عنوان كرد: در حاشیهی باریكهی غزه، محدودهی شهرك نشین وجود دارد كه به اصطلاح رسانه به آن غلاف غزه گفته میشود. شهركهای صهیونیست نشین عمدتا افراد مسلح و با انگیزه در حذف فلسطین و نیروهای كاملا ایدئولوژیكی میباشند. غلاف غزه تا شعال چند كیلومتری كاملا تخلیه است، همچنین شمال سرزمینهای اشغالی كه در مرز با جنوب لبنان است، به دلیل اقدامات حزب الله تا شعاع 10 كیلومتری تخلیه است. بنابراین؛ جمعیت سرزمینهای اشغالی در یك محدودهی مركزی فشرده شده است.
بحرینیان در ادامه گفت: جبهه چهارم فعال، جبهه یمن است كه بخشی از تاریخ به شمار میآید. در واقع در آستانه تحول تاریخ هستیم. رژیم صهیونیستی از سال 19 و 48 و قبل از آن كه جنگهایی را علیه اعراب صورت میداد، با بیش از 5كشور عربی مستقیم و غیرمستقیم جنگیده است یعنی صرفا جنگ با فلسطین نیست. بلكه با 6 كشور از جمله لبنان، سوریه، مصر، اُردن و عراق نیز بوده است كه با ایران نیز به طور مستقیم و غیر مستقیم جنگ داشته است. یمن هیچ كجای این تاریخ 75ساله سراسر نكبت رژیم صهیونیستی نیست. امروز پاگذاشتن یمن از فاصله بیش از هزار كیلومتری به این جنگ دو اقدام مهم را رقم میزند.
یمن جبهه چهارم، جبهه مقاومت است
وی درباره این دو اقدام توضیح داد: نكته اول این است كه یمن مستقیما موشك شلیك میكند نكته دوم اینكه یمن به دومین آبراه مهم دنیا به دریای سرخ مسلط و مشرف است و هزینه ترانزیت، ارسال كمك و تجارت با رژیم صهیونیستی را با بقیه كشورها به شدت بالا برده است. بنابراین؛ یمن جبهه چهارم است.
حماس در افول نیست/ گسترش جبهه یگانه حماس به جبهههای پنج گانه
بحرینیان درباره جبهه پنجم گفت: جبهه پنجم حمله به نیروهای آمریكایی توسط جریان مقاومت در سرتاسر منطقه در ایام فعلی بویژه در عراق است. بنابراین؛ میتوان نتیجه گرفت كه حماس نه تنها در افول نیست و موازنه به نفع رژیم صهیونیستی به هم نخورده است بلكه جبهه یگانه خود را به جبهههای پنج گانه گسترش داده است كه در هر 5 جبهه نیز در حال تشدید عملیات میباشد.
وی بر این باور است كه سران رژیم صهیونیستی كم كم متوجه خواهند شد كه تغییری انجام دادهاند اما این تغییر ناشی از تغییر موازنه نیست بلكه ناشی از تغییر ادراك سران صهیونیست است و ادامه این وضع به نفع آنها نخواهد بود. آنها میخواهند تا حتما با ایجاد درگیری با ایران پای بازیگران بزرگتری را به میدان بكشند تا از این وضعیت نجات یابند.
ما به دنبال عملیات زمینی كوچك نیستیم
بحرینیان خاطرنشان كرد: جنگهای راهبردی مانند جنگی كه اكنون با اسرائیل داریم، از دسته جنگهایی هستند كه نیاز به صبر، علم و اشراف عمیق و كار تدریجی است. نه ما و نه دیگر اعضای جنگ مقاومت به دنبال عملیات زمینی كوچك نیستیم. بلكه به دنبال راهبردی هستیم تا هر سرزمین یك دولت داشته باشد. گزینههای روی میز ما نیز كم نیست. بنابراین؛ ما به دنبال یك واكنش تند و هیجانی نخواهیم بود.
نتانیاهو خود را در انتخابات از پیش باخته میبیند
وی با بیان اینكه ذیل مفهوم فلسطین و ارتباط ماجرای اخیر غزه و طوفان الاقصی با انتخابات سه نكته را میتوان عنوان كرد، گفت: یك؛ تصورآنها از انتخابات ایران. تصور آنها بر این است كه ایران در آستانه انتخابات خود به دنبال یك درگیری جدی نیست و این وقت ضربه زدن است. این موضوع مردود است و این القای هراس نه تنها در دولت بلكه در ملت ایران نیز صورت عمل نكرده است. بنابراین؛ ذیل كلیدواژه انتخابات ایران این مفهوم كاملا بی معنی است. دو؛ انتخابات در آمریكا. بایدن به دنبال درگیری نیست. كما اینكه از همان روز نخست كه عملیات طوفان الاقصی صورت گرفت قبل از اینكه ما چیزی بگوییم، دولت آمریكا مرتب تاكید داشت كه با بررسیهای صورت گرفته ردپایی از ایران در این ماجرا پیدا نشده است. سوم؛ انتخابات در سرزمینهای اشغالی؛ انتخاباتی كه در نوار غزه در انتخاب حماس یا هر گروه دیگری اتفاق میافتد، به نظر میرسد كه در اولویت نیست و شاید اكنون امكان آن وجود نداشته باشد و انتخابات در سرزمینهای اشغالی به شدت تحت تاثیر عملكرد نتانیاهو خواهد بود و به نظر میرسد كه نتانیاهو چون خود را در انتخابات از پیش باخته میبیند، انتخابات در سرزمینهای اشغالی نیز حتما به سود دولت فعلی رقم نخواهد خورد.
بهرهگیری از تكنیك جابه جایی متن با حاشیه برای تغییر افكار عمومی
دكتر محمد قادری كارشناس ارشد رسانه در ارتباط تلفنی با برنامه امواج شبهه خاطرنشان كرد: رسانههای نظام سلطه با محوریت رسانههای معاند فارسی زبان و برخی از رسانههای دیگر كه خطمشی آنها كاملا براساس دستوركار تعریف شده است، مقابله مستقیم با خط مقاومت و محور آن جمهوری اسلامی ایران است و به عنوان یك راهبرد همواره ركن اصلی رفتارها و اقدامات آنها بوده است. نكته حائز اهمیت این است كه برخی از مقاطع رسانههای محور مقاومت و منتسب به جمهوری اسلامی ایران توانستهاند با در دست گرفتن روایت اول به نوعی از فضای واكنشی همیشگی خارج شوند و حضوری فعال داشته باشند.
جوسازی ذهن مخاطب برای پنهان كردن شكست آمریكا و صهیونیست از محور مقاومت
وی افزود: بعد از طوفان الاقصی عملا این اتفاق رقم خورد و رسانههای غربی نتوانستند به آن معنا مانند همیشه از ابتدا ماجرا را وارونه و تحریف شده نشان دهند. البته از تكنیكهای متعددی برای اینكه مسئله را كوچك نشان دهند و یا با دروغ پردازی و با جعل اخباری از جمله كودك كشی و امثالهم استفاده كردند تا ماجرا را برگردانند اما تاكنون نتوانستند به هدف خود برسند. بنابراین؛ طبیعی است كه شاهد تلاش آنها با بهرهگیری از تكنیكهای ایجاد حاشیه و جابه جایی متن با حاشیه عملا فضا را نزد افكار عمومی تغییر دهند و با آدرس غلط دادن، موضوعات را با یكدیگر جابه جا كنند و این همان اتفاقی است كه اكنون رخ داده است. بنابراین؛ از تكنیك بزرگنمایی برای بزرگ نشان دادن كوچكترین اتفاق در داخل كشور استفاده میكنند و با جوسازی ذهن مخاطب را از مسئله اصلی كه شكست آمریكا و صهیونیست در مواجه با محور مقاومت است، تغییر دهند.
گفتنیست؛ برنامه «امواج شبهه» گفتگویی تخصصی پیرامون ماهیتشناسی و رفتارشناسی رسانههای فارسیزبان بیگانه است كه با هدف روشنگری و افشای تكنیكهای رسانهای است، روزهای یكشنبه و سهشنبه ساعت 16 به مدت 60 دقیقه از آنتن این شبكه به نشانی موج افام ردیف 103,5 مگاهرتز پخش میشود.
علاقهمندان میتوانند نظرات خود را از طریق سامانه پیامكی 300001035 و شماره 09039134744 در پیامرسانهای مجازی به اشتراك بگذارند. این برنامه به سردبیری دكتر علیرضا داودی، نویسندگی و تهیهكنندگی سیده فاطمه شعار، اجرا و كارشناسی محمود شهیدی به روی آنتن میرود همچنین در این برنامه فائزه مقدم مسئول دعوت از مهمانان، سیدهایمان مسئلهگو خبرنگار و مائده حیدری بهعنوان آیتم ساز برنامه امواج شبهه فعالیت میكنند.
خبرنگار : سیده ایمان مسئلهگو